Het veranderkundig kader

Met Change Mapping combineren we de verbeeldingskracht van ‘Associatieve Cartografie’ met de communicatieve kracht van ‘Action Science’. Hoe dat werkt, leggen we hieronder in het kort uit:

Associatieve Cartografie

We kennen de uitdrukkingen ‘op de kaart zetten’, ‘de lijnen uitzetten’ of ‘een plek geven’. Met een landkaart zien we waar we ons bevinden, kunnen we kijken waar we heen willen en daarmee een route uitstippelen. Een kaart is zodoende een uitstekend hulpmiddel om zich te oriënteren voor wie van A naar B wil. Het is ook een goed middel uit te leggen waarom we voor een bepaalde route kiezen.

In Change Mapping hanteren we de landkaart voor een organisatie op eenzelfde wijze. Met de betrokkenen ontwikkelen we een gezamenlijke kaart, om letterlijk ‘in kaart te brengen’ hoe het organisatielandschap eruit ziet en wat de kaders zijn. Daarna maken we inzichtelijk waar we heen willen en hoe we daar komen. We gebruiken de kaart in metaforische zin. ‘The map is not the territory’, ofwel de kaart is niet het gebied zelf. De kaart helpt om de fantasie los te maken, om dromen werkelijkheid te laten worden, om kracht en inspiratie uit te putten. We geven daarmee gezamenlijk betekenis aan een bestaande of gewenste situatie.

Een veranderingsproces zien we vanuit deze metafoor als een reis, waarvan er verschillende soorten zijn. Bij een klassieke reorganisatie worden de huidige en de nieuwe organisatie, processen, functies en formatie netjes in kaart gebracht, wordt een implementatieplan gemaakt om van A naar B te komen. Dit kan beschouwd worden als het regelen en maken van een georganiseerde trip. Een organisatieontwikkelingstraject heeft al meer weg van een expeditie: u weet globaal waar u heen wilt, maar de weg waarlangs wordt pas gaandeweg, en in nauw overleg met de deelnemers, duidelijk. Tenslotte is de strategische oriëntatie waar u zich als organisatie bij tijd en wijle mee bezighoudt te zien als een ontdekkingsreis. De wijze waarop de kaart als hulpmiddel wordt ingezet verschilt per soort reis.

Action Science

Action Science is gebaseerd op het gedachtegoed van Chris Argyris en Donald Schön. Het is een aanpak om leerprocessen in dagelijkse situaties effectief te leren herkennen en te gebruiken. Leren en communiceren spelen een sleutelrol in het initiëren en begeleiden van veranderingen. Via de het leren van medewerkers kan ook de organisatie als geheel leren en leren.

Veranderen is lastig en het effectief sturen van veranderingsprocessen is nog lastiger. Organisaties leren moeilijk nieuwe dingen en het geleerde verzandt vaak na verloop van tijd. Een belangrijke oorzaak daarvan is dat het niet makkelijk is los te komen van onze gewoonten:
– Gewoonten sturen ons gedrag snel en automatisch aan,
– we merken vaak niet op hoe we ons in feite gedragen,
– bovendien denken we vaak dat we ons anders gedragen dan we in feite doen,
– en van dit verschil zijn we ons evenmin bewust.

We worden ons met behulp van Action Science bewust van het feit dat onze gewoonten ons als het ware ‘in de box’ gevangen houden. Omdat we binnen ons vertrouwde repertoire van gedragingen blijven weten we prima binnen die gewoontes onze weg te vinden. Veranderingen binnen ons vertrouwde repertoire noemen we single loop. Dat gaat meestal wel goed.

Het wordt lastig als we dingen willen die buiten ons vertrouwde kader vallen. Met behulp van Action Science leren we de ingesleten gewoonten te stoppen en nieuwe te ontwerpen en ‘uit de box’ te denken. Dat vergt niet alleen ander gedrag, maar ook andere opvattingen over wat werkt en wat niet. We noemen dat double loop verandering: eerst reflectie, dan ontwerp en vervolgens het intrainen van dat ontwerp, zodat we het ook in de praktijk kunnen hanteren.

De kracht van Change Mapping

Change Mapping is een stimulerende, visueel aantrekkelijke en creatieve manier om een veranderingsproces in de organisatie inzichtelijk te maken en te bespreken. In combinatie met kwalitatief hoogstaande procesbegeleiding op het gebied van leren en communiceren is het een heel effectieve manier om de organisatie te begeleiden in haar veranderingsproces.

Change Mapping versterkt en maakt maximaal gebruik van de eigen vaardigheden van de medewerkers van de organisaties. Op die manier wordt niet alleen de actuele verandering ondersteund, het versterkt ook het adaptief vermogen van de organisatie voor de verdere toekomst. Hierdoor wordt ook minder kosten gemaakt voor interim-managers en adviseurs dan bij andere aanpakken, terwijl de resultaten des te beter geborgd zijn.